Τρίτη 17 Ιανουαρίου 2012

Ένα δίκτυο ραδιοτηλεσκοπίων θα συλλάβει την πρώτη φωτογραφία μιας μαύρης τρύπας

Μια νέα σειρά τηλεσκοπίων θα επιτρέψει στους επιστήμονες να φωτογραφίσουν μια μαύρη τρύπα, για πρώτη φορά. Το δίκτυο αυτό θα συνδέει 50 ραδιοτηλεσκόπια σε όλο τον κόσμο, φτιάχνοντας έτσι ένα παγκόσμιο τηλεσκόπιο που θα συλλάβει τη «σκιά» μιας μαύρης τρύπα, για πρώτη φορά.

Η υπεύθυνη ομάδα για το πρότζεκτ θα συνεδριάσει την Τετάρτη 18 Ιανουαρίου αφενός για να το συζητήσει και αφετέρου να εξετάσει τη θεωρία της Γενικής Σχετικότητας.

Το πρότζεκτ – που ονομάζεται Τηλεσκόπιο Ορίζοντας Γεγονότων (Telescope Event Horizon) – θα μπορούσε να συλλάβει τις πρώτες εικόνες από την τεράστια μαύρη τρύπα που κρύβεται στο κέντρο του Γαλαξία μας.

Η ομάδα αυτή θα συνδέσει έως και 50 ραδιοτηλεσκόπια διάσπαρτα σε όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων το τηλεσκόπιο στο όρος. Graham στην Αριζόνα, τα τηλεσκόπια στο Mauna Kea στη Χαβάη, στην Ευρώπη, στο Νότιο Πόλο, στο Μεξικό καθώς και στην Καλιφόρνια.

Η «υπερβαρέα» μαύρη τρύπα έχει μάζα τέσσερις εκατομμύρια φορές αυτής του ήλιου μας, αλλά είναι τόσο μακριά ώστε να εμφανίζεται στους αστρονόμους με περίπου το ίδιο μέγεθος ενός γκρέιπφρουτ πάνω στο φεγγάρι.

Ο ορίζοντας γεγονότων είναι το όριο στην άκρη μιας μαύρης τρύπας, πέραν του οποίου οι νόμοι της φυσικής δεν μπορούν να περιγράψουν αυτό που συμβαίνει. Πρόκειται για ένα «σημείο χωρίς επιστροφή» – από το οποίο κανένα φως ή ακτινοβολία δεν μπορεί να δραπετεύσει. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος, οι μαύρες τρύπες είναι αόρατες από τη Γη.

Η ιδέα των μαύρων οπών τέθηκε για πρώτη φορά από τον Einstein στη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, και έχει επιβεβαιωθεί από μετρήσεις και παρατηρήσεις του χώρου εδώ και δεκαετίες.

Αλλά ήταν αδύνατο να «δούμε» μια μαύρη τρύπα - η βαρύτητα που περιβάλλει τα αντικείμενα αυτά είναι τόσο έντονη που ακόμη και το φως δεν μπορεί να ξεφύγει.

Οι μαύρες τρύπες διαστρεβλώνουν τον χώρο και το χρόνο γύρω τους

«Κανείς δεν έχει πάρει ποτέ την εικόνα μιας μαύρης τρύπας», λέει ο Δημήτριος Ψάλτης, αναπληρωτής καθηγητής της αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. «Αυτό ακριβώς θα κάνουμε τώρα."

«Ακόμη και πριν από πέντε χρόνια, μια τέτοια πρόταση δεν θα φαινόταν αξιόπιστη», αναφέρει ο Sheperd Doeleman, επίκουρος καθηγητής στο MIT και κύριος ερευνητής για το έργο. «Τώρα όμως έχουμε τα τεχνολογικά μέσα για να το αναλάβουμε. Οι μαύρες τρύπες ως γνωστόν είναι τα πιο ακραία περιβάλλοντα που μπορείτε να βρείτε στο σύμπαν" συνέχισε.

Οι μαύρες τρύπες όπως το λέει και το όνομά τους – «τραβούν το φως και όλη την ύλη που βρίσκεται γύρω τους οπότε δεν φτάνει καμιά ακτινοβολία στη Γη. Αυτές δε εμφανίζονται ως κενό διάστημα στα τηλεσκόπια. Όμως, μια «λάμψη» τριγύρω τους θα μπορούσε να βοηθήσει τους επιστήμονες να δουν το περίγραμμα.

«Καθώς η σκόνη και τα αέρια στροβιλίζονται γύρω από τη μαύρη τρύπα προτού αυτή καταπέσει μέσα της, ακολουθεί ένα είδος κοσμικού μποτιλιαρίσματος. Στροβιλίζεται γύρω από τη μαύρη τρύπα, όπως το νερό φεύγει από μια μπανιέρα, έτσι και η ύλη συμπιέζεται και η προκύπτουσα τριβή μετατρέπεται σε ένα καυτό πλάσμα δισεκατομμύρια βαθμούς, με αποτέλεσμα να «λάμπει»- και η εκπεμπόμενη ακτινοβολία μπορεί να εντοπιστεί εδώ στη Γη», εξηγεί ο Doeleman.

Από την λάμψη της ύλης που στροβιλίζεται γύρω από τη μαύρη τρύπα προτού να εισέλθει στον ορίζοντα γεγονότων, οι επιστήμονες μπορούν να δουν το περίγραμμα της μαύρης τρύπας, που ονομάζεται επίσης η σκιά της.

«Μέχρι στιγμής, έχουμε έμμεσες αποδείξεις ότι υπάρχει μια μαύρη τρύπα στο κέντρο του Γαλαξία μας,» λέει ο Ψάλτης. «Αλλά από τη στιγμή που βλέπουμε τη σκιά της, δεν θα υπάρχει καμία αμφιβολία».

Ακόμη και αν η μαύρη τρύπα που κάθεται στο κέντρο του Γαλαξία μας έχει 1 έως 4 εκατομμύρια φορές τη μάζα του Ήλιου, είναι πολύ μικρή για τα μάτια των αστρονόμων.

Θα φαίνεται στα τηλεσκόπια περίπου στο ίδιο μέγεθος με ένα γκρέιπφρουτ στο φεγγάρι. εξ αιτίας της απόστασης της κάπου 26.000 έτη φωτός μακριά.

«Για να δούμε τόσο μικρό και τόσο μακριά, θα πρέπει να έχουμε ένα πολύ μεγάλο τηλεσκόπιο, και το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο που μπορούμε να κάνουμε στη Γη είναι να μετατρέψουμε ολόκληρο τον πλανήτη σε ένα τηλεσκόπιο», εξηγεί ο Marrone.
GADGETNEWSGR.BLOGSPOT.COM

ΠΗΓΗ: physics4u.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου